Khi cuộc đời im lặng, đó là lúc bạn cần tự tạo ra âm thanh của riêng mình

Màn hình điện thoại hắt thứ ánh sáng xanh quen thuộc lên khuôn mặt bạn trong đêm. Ngón tay cái lướt một cách vô định trên LinkedIn. Một dòng tin hiện lên: "Chúc mừng người bạn X đã được thăng chức lên vị trí Senior Manager tại công ty Y". Phía dưới là hàng trăm lượt chúc mừng, những biểu tượng vỗ tay, những lời tán dương. Bạn thả một "like" đầy máy móc, nhưng trong lồng ngực là một cảm giác khó tả, một sự so sánh ngầm không thể tránh khỏi.

Bạn nhìn lại công việc hiện tại của mình. An toàn. Lương ổn định. Sếp không quá khó tính. Đồng nghiệp thân thiện. Nhưng nó phẳng lặng. Những bản báo cáo hàng tuần, những email với tiêu đề lặp đi lặp lại, những cuộc họp dường như chẳng đi đến đâu. Bạn có năng lực, bạn biết điều đó. Bạn có những ý tưởng mà bạn tin là sẽ tạo ra sự khác biệt. Nhưng chúng nằm im lìm trong một góc tâm trí, vì chẳng có "sân" để diễn, chẳng có ai hỏi đến.

Sự im lặng của cuộc đời đôi khi còn đáng sợ hơn cả giông bão. Nó gặm nhấm sự tự tin, làm mài mòn đi những khát vọng từng rực cháy. Và rồi một câu hỏi len lỏi vào tâm trí bạn, ngày một lớn dần: "Liệu mình chỉ có thể như vậy thôi sao?". Bài viết này không đưa cho bạn một câu trả lời thần kỳ, nhưng sẽ cùng bạn tìm cách tự tạo ra âm thanh của riêng mình, ngay cả khi xung quanh chỉ là sự tĩnh lặng.

Tại sao chúng ta cứ mãi "chờ thời" trong im lặng?

Cảm giác bị mắc kẹt không phải là của riêng ai. Rất nhiều người trong chúng ta, đặc biệt ở độ tuổi 25-35, đều từng trải qua giai đoạn này. Chúng ta biết mình có thể làm nhiều hơn, nhưng lại chọn cách chờ đợi một điều gì đó mơ hồ: một cơ hội được sếp trao, một dự án "để đời" được phân công, hay một vận may nào đó từ trên trời rơi xuống. Tại sao sự thụ động này lại có sức hấp dẫn đến vậy? Đó là vì nó bắt nguồn từ những nỗi sợ và niềm tin đã ăn sâu vào tiềm thức.

Cái bẫy ngọt ngào mang tên "vùng an toàn"

Công việc hiện tại, dù nhàm chán, nhưng lại mang đến sự chắc chắn. Bạn biết chính xác mình cần làm gì mỗi ngày, nhận được bao nhiêu tiền vào cuối tháng, và không phải đối mặt với những rủi ro bất ngờ. "Vùng an toàn" này giống như một chiếc chăn ấm. Chui ra khỏi nó đồng nghĩa với việc đối mặt với cái lạnh của sự không chắc chắn và nỗi sợ thất bại.

Bắt đầu một thứ gì đó mới, dù là nhỏ nhất, cũng đi kèm với nguy cơ nó sẽ không thành công. Một bài viết bạn tâm huyết có thể không ai đọc. Một video bạn dày công sản xuất có thể không ai xem. Nỗi sợ bị phán xét, sợ bị xem là "làm màu", sợ tốn công vô ích... tất cả níu chân chúng ta lại. Việc không làm gì cả, ngược lại, đảm bảo một điều: bạn sẽ không bao giờ thất bại. Và đôi khi, bộ não của chúng ta lại ưu tiên sự an toàn tuyệt đối này hơn là tiềm năng của một thành công không chắc chắn.

Tư duy "người gác cổng": Khi bạn trao chìa khóa sự nghiệp cho người khác

Ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, chúng ta đã được dạy phải tuân theo một con đường định sẵn: học giỏi, có tấm bằng đẹp, vào một công ty tốt, làm việc chăm chỉ và chờ sếp ghi nhận. Mô hình này vô tình hình thành một tư duy rằng cơ hội là thứ được "ban phát" bởi những người có quyền lực hơn – thầy cô, nhà tuyển dụng, cấp trên. Họ là những "người gác cổng" nắm giữ chìa khóa mở ra cánh cửa tiếp theo cho sự nghiệp của bạn.

Trong tâm lý học, điều này liên quan mật thiết đến khái niệm "Locus of Control" (Điểm kiểm soát).

• Điểm kiểm soát bên ngoài (External Locus of Control): Là khi bạn tin rằng cuộc đời mình được quyết định bởi các yếu tố bên ngoài như may mắn, số phận, hoặc quyết định của người khác. Bạn là người ngồi ở ghế phụ, chờ đợi "tài xế" (sếp, công ty, thị trường) đưa mình đến đích.
• Điểm kiểm soát bên trong (Internal Locus of Control): Là khi bạn tin rằng chính bạn là người nắm quyền kiểm soát cuộc đời và sự nghiệp của mình. Bạn là người cầm lái.

Việc thụ động chờ đợi chính là biểu hiện của việc chúng ta đang vận hành với điểm kiểm soát bên ngoài. Chúng ta chờ "người gác cổng" mở cửa, mà quên mất rằng trong thế giới hiện đại, chúng ta hoàn toàn có đủ công cụ để tạo cơ hội cho bản thân bằng cách tự xây một cánh cửa cho riêng mình. Đây chính là cốt lõi của việc làm chủ cuộc sống và thay đổi tư duy từ bị động sang chủ động, một tư duy pro-active.

"Xây cánh cửa mới" không có nghĩa là đập bỏ ngôi nhà hiện tại

Nhiều người e ngại việc bắt đầu một dự án cá nhân vì nghĩ rằng nó đòi hỏi phải "nghỉ việc, làm lớn", một sự đánh đổi đầy rủi ro. Nhưng đó là một hiểu lầm tai hại. "Xây cửa" không phải là đập nhà. Nó là việc bạn tận dụng những khoảng thời gian rảnh rỗi, những năng lượng còn sót lại sau giờ làm, để tạo ra một lối đi riêng song song với con đường chính bạn đang đi. Nó không phải là sự thay thế, mà là sự bổ sung, một sự đầu tư vào chính bản thân bạn.

Tìm "viên gạch" đầu tiên từ những điều vụn vặt nhất

Bạn không cần một ý tưởng vĩ mô hay một kế hoạch kinh doanh triệu đô để bắt đầu. "Viên gạch" đầu tiên để xây cánh cửa của bạn có thể đến từ những thứ rất đỗi bình thường, thậm chí là từ những nỗi bực dọc hàng ngày.

• Một kỹ năng bạn đang có: Bạn giỏi viết lách? Hãy bắt đầu một blog nhỏ. Bạn có khiếu thẩm mỹ? Hãy thử xây một kênh Instagram về trang trí nhà cửa. Bạn giỏi phân tích số liệu? Hãy chia sẻ những phân tích thú vị về một lĩnh vực bạn quan tâm trên LinkedIn.
• Một đam mê bị lãng quên: Bạn từng thích vẽ, thích chơi đàn, thích nấu ăn? Hãy chia sẻ quá trình bạn thực hành lại đam mê đó. Đừng đặt nặng mục tiêu phải trở thành chuyên gia, hãy chia sẻ hành trình của một người đang học hỏi. Sự chân thật luôn có sức hấp dẫn riêng.
• Một nỗi bực dọc trong công việc: Bạn thường xuyên phải giải thích một khái niệm phức tạp cho đồng nghiệp? Hãy thử làm một chuỗi video ngắn giải thích nó theo cách đơn giản nhất. Bạn thấy quy trình làm việc hiện tại quá rườm rà? Hãy viết về cách tối ưu nó. Chính những vấn đề bạn gặp phải hàng ngày lại là nguồn nội dung giá trị nhất vì chắc chắn có rất nhiều người khác cũng đang gặp vấn đề tương tự.

Điều quan trọng là hãy bắt đầu thật nhỏ, nhỏ đến mức bạn không thể nói "không" với nó. Thay vì "Tôi sẽ xây một website chuyên nghiệp", hãy bắt đầu bằng "Tôi sẽ viết một bài 500 chữ lên Facebook cá nhân tối nay". Việc hoàn thành những mục tiêu nhỏ bé sẽ tạo ra động lực và sự tự tin để bạn bước tiếp. Đó chính là cách để phát triển bản thân một cách bền vững.

Biến dự án cá nhân thành bản tuyên ngôn năng lực mạnh mẽ nhất

Một bản CV dạng PDF chỉ liệt kê được bạn "đã làm gì". Nhưng một dự án cá nhân lại cho thấy bạn "có thể làm được gì". Nó là một "bản CV sống", một minh chứng hùng hồn và trực quan cho năng lực, tư duy và cả tính cách của bạn.

• Nó thể hiện kỹ năng chuyên môn một cách thực tế. Thay vì ghi "có kinh nghiệm content marketing", một kênh TikTok với những video phân tích viral sẽ thuyết phục hơn vạn lần.
• Nó cho thấy sự chủ động và đam mê. Một người dành thời gian cá nhân để tìm tòi, sáng tạo và chia sẻ giá trị luôn được đánh giá cao hơn một người chỉ hoàn thành công việc được giao.
• Nó giúp bạn xây dựng thương hiệu cá nhân. Người ta sẽ không chỉ biết đến bạn qua chức danh tại công ty, mà còn biết đến bạn là "cô gái chuyên review sách", "anh chàng làm video hài về ngành quảng cáo". Đây là tài sản vô giá giúp bạn vượt qua cảm giác bế tắc và mở ra những cơ hội không ngờ tới.

Khi bạn tạo ra giá trị một cách công khai, bạn không cần phải đi gõ cửa tìm kiếm cơ hội nữa. Cơ hội sẽ tự tìm đến gõ cửa nhà bạn.

"Content Tào Lao" và cánh cửa tôi chưa từng nghĩ sẽ mở ra

Tôi từng là một content marketer chính hiệu của "vùng an toàn". Công việc của tôi là viết bài SEO cho một công ty về phần mềm. Mỗi ngày trôi qua với những từ khóa, những cấu trúc bài viết lặp đi lặp lại. Tôi biết mình có thể làm tốt hơn, sáng tạo hơn, nhưng guồng quay công việc không cho phép điều đó. Tôi mệt mỏi và cảm thấy mình như một con robot chữ.

Trong những lúc chán nản, tôi hay lướt TikTok và thấy rất nhiều người chia sẻ kiến thức, nhưng thường theo một cách rất khô khan. Tôi nảy ra một ý nghĩ điên rồ: "Hay là mình cũng làm một kênh, nhưng chia sẻ kiến thức marketing theo kiểu... tào lao, hài hước?". Tôi chẳng nghĩ gì xa xôi, chỉ đơn giản là muốn có một chỗ để "xả" những ý tưởng sáng tạo bị dồn nén và tìm lại niềm vui. Kênh TikTok "Content Tào Lao" ra đời như vậy.

Những video đầu tiên là một thảm họa. Vài chục lượt xem, chủ yếu là từ bạn bè thân thiết. Tôi cảm thấy mình thật ngớ ngẩn. Thành thật mà nói, đã có lúc tôi muốn xóa kênh đi cho đỡ xấu hổ. Nhưng rồi tôi nghĩ, "Thôi kệ, mình làm cho vui mà". Tôi tiếp tục làm, không áp lực, chỉ tập trung vào việc biến những kiến thức marketing khô khan thành những tình huống hài hước, những câu chuyện "đời" nhất có thể. Ví dụ, tôi dùng cảnh phim chưởng để giải thích về A/B testing, dùng chuyện đi chợ của mẹ để nói về insight khách hàng.

Và rồi điều bất ngờ xảy ra. Một video phân tích sự khác biệt giữa "seeding" và "PR" bằng một vở kịch ngắn do một mình tôi đóng nhiều vai bỗng dưTng viral. Hàng trăm ngàn lượt xem, hàng ngàn bình luận. Mọi người thích thú vì lần đầu tiên họ thấy kiến thức marketing lại dễ hiểu và vui vẻ đến vậy. Kênh của tôi bắt đầu có lượng người theo dõi ổn định. Tôi tìm thấy tiếng nói của mình, tìm lại được đam mê công việc mà tôi tưởng đã đánh mất.

Nhưng cánh cửa thực sự mở ra sau đó khoảng 3 tháng. Tôi nhận được một email từ trưởng phòng marketing của một agency sáng tạo lớn. Chị ấy nói đã theo dõi kênh của tôi một thời gian và rất ấn tượng với khả năng biến những thứ phức tạp trở nên đơn giản và hài hước. Chị mời tôi tham gia một buổi workshop của công ty với tư cách diễn giả, để chia sẻ về cách xây dựng nội dung sáng tạo trên nền tảng video ngắn. Từ một nhân viên văn phòng vô hình, tôi lần đầu tiên đứng trước hàng trăm người, chia sẻ về chính "dự án tào lao" của mình.

Buổi workshop đó không chỉ mang lại cho tôi một khoản thu nhập bất ngờ, mà còn dẫn đến một lời mời làm việc ở vị trí Creative Content Lead. "Content Tào Lao" đã trở thành "bản CV sống" mạnh mẽ nhất, một câu chuyện truyền cảm hứng cho chính cuộc đời tôi. Nó đã chứng minh rằng khi cuộc đời im lặng, việc tự mình tạo ra âm thanh, dù ban đầu chỉ là những tiếng thì thầm, có thể dẫn bạn đến những sân khấu mà bạn chưa bao giờ dám mơ tới.

Âm thanh của bạn đang chờ được cất lên

Hành trình xây dựng sự nghiệp của mỗi người là duy nhất, nhưng cảm giác chờ đợi trong im lặng thì lại rất phổ biến. Nếu bạn đang ở trong giai đoạn đó, hãy nhớ rằng quyền năng thay đổi nằm trong chính tay bạn. Đừng chờ đợi một cánh cửa được mở ra bởi người khác. Hãy tự mình đi tìm những viên gạch và bắt đầu xây nên cánh cửa của riêng mình.

Hãy nhìn lại câu chuyện và rút ra ba điều cốt lõi:

1. Cơ hội không phải để tìm, mà là để tạo ra. Thế giới đã thay đổi. Thay vì chờ đợi được khám phá, hãy chủ động thể hiện giá trị của mình ra bên ngoài.
2. Bắt đầu từ những gì bạn có, dù là nhỏ nhất. Đừng bị choáng ngợp bởi những câu chuyện thành công vĩ đại. Mọi hành trình lớn đều bắt đầu từ một bước chân nhỏ. Kỹ năng, đam mê, hay thậm chí là một nỗi bực tức của bạn đều có thể trở thành viên gạch đầu tiên.
3. Kiên trì chia sẻ "cánh cửa" bạn xây, rồi ai đó sẽ đi qua. Sẽ có những lúc nản lòng, sẽ có những lúc không ai chú ý. Nhưng nếu bạn kiên trì tạo ra giá trị một cách chân thành, âm thanh của bạn nhất định sẽ được lắng nghe. Ai đó, ở đâu đó, đang cần đến cánh cửa mà bạn xây.

Sự im lặng của cuộc đời không phải là dấu chấm hết. Nó là một khoảng lặng cần thiết, một lời mời gọi bạn hãy tự cất lên tiếng nói của chính mình.

Hôm nay, bạn sẽ đặt viên gạch đầu tiên cho cánh cửa của mình chứ?