Và rồi cuộc sống vẫn tiếp diễn: Lời thì thầm cho những ngày thấy mình vỡ nát

Tiếng "cạch" khô khốc của ổ khóa vang lên, cắt đứt sự im lặng của con hẻm nhỏ lúc mười giờ đêm. Huy tra chìa khóa vào, xoay một vòng, rồi hai vòng. Anh đứng bất động một lúc lâu trước cánh cửa gỗ đã quen thuộc, tay vẫn nắm chặt chùm chìa khóa lạnh ngắt. Bên trong, bóng tối đã nuốt chửng tất cả. Không còn ánh đèn vàng ấm áp hắt ra từ những kệ sách cao. Không còn mùi giấy mới xen lẫn mùi cà phê thoang thoảng. Chỉ còn lại một không gian trống rỗng, câm lặng, như thể nó đang nín thở cùng anh.

Tiệm Sách An Nhiên, giấc mơ lớn nhất của tuổi 28, đứa con tinh thần mà Huy đã đổ vào đó toàn bộ tuổi trẻ, tiền tiết kiệm và cả những mối quan hệ, đã chính thức đóng cửa. Tấm biển "Trả mặt bằng" dán vội buổi chiều như một nhát dao, nhưng khoảnh khắc khóa trái cánh cửa này mới thực sự là dấu chấm hết. Một chương rực rỡ và đau đớn của cuộc đời đã khép lại. Huy hít một hơi thật sâu, không khí đêm lành lạnh tràn vào lồng ngực. Anh tự hỏi, khi một giấc mơ tan vỡ, điều gì sẽ còn lại?

Cái khoảng lặng đáng sợ sau một kết thúc

Những ngày đầu tiên sau đó là một khoảng không đặc quánh. Huy không khóc, không gào thét, chỉ có một cảm giác trống rỗng đến tê liệt. Anh thức dậy mỗi sáng trong căn phòng của mình, nhìn trân trân lên trần nhà và không biết phải làm gì. Thói quen vội vã chuẩn bị để đến tiệm sách biến mất. Chiếc điện thoại từng reo không ngớt giờ im lìm. Hộp thư đến không còn những email đặt hàng hay lời mời hợp tác. Anh thấy mình như một diễn viên đột ngột bị đẩy ra khỏi sân khấu khi vở kịch còn dang dở, ngơ ngác đứng trong bóng tối, không biết vai diễn của mình đã kết thúc hay chưa.

Nỗi đau lớn nhất không phải là mất tiền, mà là mất đi danh tính. Suốt ba năm, mọi người gọi anh là "Huy An Nhiên". Cuộc sống của anh xoay quanh những cuốn sách, những buổi trò chuyện với độc giả, những đêm mất ngủ kiểm kho. Anh là ông chủ của Tiệm Sách An Nhiên. Giờ đây, khi tiệm sách không còn, anh là ai? Câu hỏi đó cứa vào tâm trí anh một cách tàn nhẫn. Anh tránh mặt bạn bè, lảng tránh những cuộc gọi hỏi thăm, bởi anh không biết phải trả lời thế nào. "Tớ thất bại rồi" – ba từ đó sao quá khó để thốt ra.

Anh chìm trong quá khứ, lật giở những tấm ảnh cũ của tiệm, đọc lại những dòng bình luận của khách hàng. Mỗi kỷ niệm đẹp giờ đây lại như một mảnh thủy tinh cứa vào tim. Đây là một cơ chế phòng vệ quen thuộc của não bộ khi đối mặt với sang chấn: cố gắng níu kéo lấy những gì đã quen thuộc, bởi thực tại quá phũ phàng và tương lai thì quá mờ mịt. Nỗi tê liệt này chính là biểu hiện của một tâm hồn đang quá tải, nó tạm "ngắt" mọi cảm xúc để bảo vệ bạn khỏi sự sụp đổ hoàn toàn.

Khi câu nói "cuộc sống vẫn tiếp diễn" nghe như một lời nguyền rủa

Giữa những ngày chìm nghỉm đó, Huy ghét nhất câu nói: "Mạnh mẽ lên, rồi mọi chuyện sẽ ổn thôi. Cuộc sống vẫn tiếp diễn mà." Anh biết họ có ý tốt, nhưng vào tai anh, nó nghe thật sáo rỗng và tàn nhẫn. Cuộc sống của anh đã dừng lại, đã vỡ tan, làm sao nó có thể "tiếp diễn" được? Nhìn ra ngoài cửa sổ, thấy người ta vẫn đi làm, quán phở đầu ngõ vẫn đông khách, tiếng cười nói vẫn rộn rã, anh chỉ cảm thấy một sự xa cách kinh khủng. Thế giới vẫn vận hành trơn tru dù cho thế giới của anh đã sụp đổ. Sự thật đó không an ủi, nó càng làm anh cảm thấy nỗi đau của mình thật nhỏ bé và vô nghĩa.

Ban đầu, "cuộc sống vẫn tiếp diễn" là một sự thật gây tổn thương. Nó là bằng chứng cho thấy sự tồn tại hay vắng mặt của giấc mơ bạn theo đuổi chẳng hề ảnh hưởng đến vòng quay của vũ trụ. Nhưng rồi, chính sự "phũ phàng" đó lại dần trở thành một chiếc phao cứu sinh một cách bất đắc dĩ. Mặt trời vẫn mọc, buộc anh phải mở mắt. Cơn đói vẫn đến, buộc anh phải rời giường tìm cái gì đó để ăn. Hóa đơn tiền nhà vẫn được gửi tới, buộc anh phải nghĩ cách xoay xở. Cuộc sống, với guồng quay nghiệt ngã của nó, không cho phép anh chìm mãi. Nó lôi anh đi, từng chút một, dù anh có muốn hay không.

Hành trình tìm lại nhịp thở trong những điều bình dị nhất

Sự chữa lành của Huy không đến từ một quyết tâm vĩ đại hay một kế hoạch làm lại từ đầu ngoạn mục. Nó len lỏi vào cuộc sống của anh qua những việc nhỏ bé, đời thường nhất, trong những ngày anh tưởng mình "chẳng làm gì cả".

Buổi sáng đầu tiên không còn là một ông chủ

Đó là một buổi sáng thứ Hai, khoảng một tuần sau ngày đóng cửa. Huy thức giấc vì ánh nắng chiếu vào mặt chứ không phải tiếng chuông báo thức. Anh nằm im, và lần đầu tiên sau ba năm, anh nhận ra mình không có nơi nào để đi, không có việc gì gấp để làm. Một cảm giác hoang mang ập đến. Nhưng thay vì cuộn mình trong chăn, anh chậm rãi bước xuống giường, pha một ly cà phê. Anh không uống vội như mọi khi. Anh ra ban công, ngồi xuống chiếc ghế cũ, và thực sự nếm vị cà phê. Anh nhìn những chiếc xe cộ qua lại, nghe tiếng rao của người bán hàng rong. Anh không nghĩ về tương lai, cũng không dằn vặt về quá khứ. Anh chỉ đơn giản là ngồi đó, hít thở và quan sát. Đó là khoảnh khắc đầu tiên anh thực sự "có mặt" trong hiện tại sau một thời gian dài.

Bữa cơm nấu cho mẹ sau rất nhiều năm mải mê theo đuổi giấc mơ

Mẹ anh gọi điện, không hỏi han về tiệm sách, chỉ nói: "Lâu rồi con không về ăn cơm, mẹ thèm canh chua con nấu." Một lời đề nghị đơn giản nhưng đã kéo Huy ra khỏi căn phòng. Anh đi chợ, lóng ngóng chọn cá, mua rau. Mùi tanh của cá, mùi thơm của các loại rau gia vị, những âm thanh ồn ào của khu chợ… tất cả kéo anh về với thực tại một cách mạnh mẽ. Bữa cơm hôm đó, hai mẹ con không nói nhiều về thất bại. Họ nói về bà hàng xóm, về bộ phim tối qua, về con mèo lười ngoài sân. Trong khoảnh khắc chăm chú gỡ xương cá cho mẹ, Huy nhận ra đã bao lâu rồi anh không làm một việc đơn giản là chăm sóc cho người mình yêu thương. Việc tập trung vào nhu cầu của người khác, dù chỉ là một bữa ăn, đã tạm thời giải thoát anh khỏi gánh nặng của cái tôi đang bị tổn thương. Đó là một liều thuốc chữa lành tâm hồn không ngờ tới.

"Ai cũng đang vật lộn với trận chiến của riêng mình"

Một người bạn cũ hẹn anh đi cà phê. Huy đã định từ chối, nhưng cuối cùng anh vẫn đi. Anh chuẩn bị sẵn tinh thần để nhận những lời an ủi, thậm chí là thương hại. Nhưng người bạn đó, sau khi nghe chuyện của Huy, chỉ im lặng một lúc rồi thở dài: "Công ty tao cũng đang khó khăn, có thể phải cắt giảm nhân sự. Vợ chồng tao cũng đang trục trặc." Cuộc trò chuyện hôm đó không phải là một màn kể khổ, mà là một sự chia sẻ chân thành. Huy chợt nhận ra, trong khi anh đang chìm trong thất bại của mình, thì mọi người xung quanh cũng đang có những gánh nặng riêng. Nỗi đau của anh là thật, nhưng anh không đơn độc trong cuộc chiến này. Ai cũng có những vết sẹo, những trận chiến thầm lặng. Việc nhận ra điều này giúp anh bớt đi cảm giác tự ti và tủi thân, thay vào đó là sự đồng cảm với người khác và với chính mình. Đây chính là bước đầu tiên để chấp nhận thực tại.

Giây phút nhận ra "tiếp diễn" không phải là tìm kiếm một mục tiêu mới

Khoảnh khắc vỡ òa không đến một cách kịch tính. Nó đến vào một buổi chiều khi Huy đi dạo trong công viên. Anh thấy một đứa bé ngã khi tập đi xe đạp, nó khóc ré lên, nhưng rồi lại tự mình đứng dậy, phủi quần áo và leo lên xe đạp lại. Không một chút do dự. Huy đứng nhìn rất lâu. Anh nhận ra, "tiếp diễn" không phải là việc phải ngay lập tức tìm một giấc mơ khác để thay thế, hay vạch ra một kế hoạch 5 năm hoàn hảo. "Tiếp diễn" đơn giản là hành động đứng dậy sau khi ngã. Là việc cho phép bản thân được khóc, được đau, rồi lại tiếp tục hít thở, tiếp tục bước đi, dù chưa biết đi về đâu. Đó là sự "chấp nhận triệt để" (Radical Acceptance) – chấp nhận rằng thất bại đã xảy ra, nỗi đau là có thật, và hiện tại là tất cả những gì mình có.

Những bài học nảy mầm từ mảnh đất của đổ vỡ

Hành trình vượt qua thất bại không phải là một đường thẳng, nó có những ngày Huy vẫn thấy buồn và hoài nghi. Nhưng từ những mảnh vỡ của Tiệm Sách An Nhiên, anh đã nhặt lại được những bài học quý giá hơn cả một dự án kinh doanh thành công. Anh học được rằng:

• Giá trị bản thân không gắn liền với danh xưng hay thành tựu. Anh vẫn là Huy, một người con hiếu thảo, một người bạn tốt, một người yêu sách, dù không còn là "ông chủ tiệm sách". Thất bại lấy đi của anh một giấc mơ, chứ không lấy đi con người anh.
• Cho phép mình được yếu đuối là một dạng sức mạnh. Việc thừa nhận mình đau, mình mất phương hướng không phải là sự hèn nhát. Đó là bước đầu tiên và cần thiết để bắt đầu quá trình chữa lành. Bạn không thể chữa một vết thương mà bạn cứ giả vờ nó không tồn tại.
• Ý nghĩa cuộc sống thường được tìm thấy trong những điều bình dị. Giữa cơn khủng hoảng tuổi 30, anh đã đi tìm những điều lớn lao mà bỏ quên hạnh phúc đến từ một bữa cơm với mẹ, một cuộc trò chuyện với bạn, một buổi sáng yên tĩnh. Hạnh phúc không phải là đích đến, nó là những trạm dừng chân nhỏ bé trên hành trình.
• Sự phát triển sau sang chấn (Post-traumatic growth) là có thật. Chính từ trải nghiệm đau đớn này, anh trở nên kiên cường hơn, thấu cảm hơn và biết trân trọng hiện tại hơn. Đôi khi, bạn phải lạc lối để tìm ra một con đường mới, một phiên bản tốt hơn của chính mình.

Câu chuyện của Huy không phải là một câu chuyện cổ tích về việc "đứng lên từ nơi vấp ngã" để xây dựng một thứ gì đó to lớn hơn. Nó là câu chuyện về việc học cách ngồi xuống với nỗi đau của mình, học cách thở lại, và nhận ra rằng ngay cả khi một cánh cửa lớn đóng lại, cuộc sống vẫn len lỏi qua những kẽ hở nhỏ nhất để tiếp diễn. Nó tiếp diễn trong bữa cơm nhà, trong lời hỏi thăm của bạn bè, trong ánh nắng ban mai, và trong từng nhịp thở của chính bạn.

Nếu bạn đang ở trong những ngày tháng thấy mình vỡ nát, hãy nhớ rằng nỗi đau của bạn là thật và nó xứng đáng được tôn trọng. Bạn không cần phải vội vàng tìm kiếm một giấc mơ mới. Bạn không cần phải chứng tỏ cho ai thấy mình mạnh mẽ.

Hôm nay, bạn không cần phải làm gì lớn lao cả. Chỉ cần hít một hơi thật sâu là đủ rồi.